Deri kanseri tüm kanserler içinde en yaygın görülen kanserler arasındadır. Deri kanserleri başlıca melanom dışı deri kanserleri ve melanom olmak üzere ikiye ayrılır. Tüm dünyada en sık görülen kanser tipi melanom dışı deri kanserleridir. Bunlar; Bazal hücreli karsinom (BCC) ve Skuamöz hücreli karsinom (SCC) olmak üzere ikiye ayrılır.
Deri kanserleri için risk faktörleri şunlardır:
- En önemli risk faktörü güneşe ve solaryuma maruziyettir. Fazla miktarda ultraviyoleye maruz kalmak derinin epidermis tabakasında yer alan keratinositlerin kontrolsüz çoğalmasına yol açar.
- Yaşlılarda daha sık görülür. Ancak inşaat işçileri, çiftçiler, sörf, yelken, golf gibi açık hava sporları yapan kişiler ve sık sık solaryuma girenlerde yaşları genç olmasına rağmen risk artmıştır.
- Sedef hastalığı gibi deri hastalıkları için uzun süre ultraviyole tedavisi görmüş kişilerde risk artmıştır.
- Açık tenli, yoğun çilli ve güneş sonrası bronzlaşamayıp kızarma eğilimi olan kişilerde daha sık görülür.
- Radyasyon hasarı olan deri bölgeleri, eski yara izi bölgeleri, kronik yaralar ve ülserler ile yanık alanları da riskli bölgelerdir.
- Organ nakli nedeniyle ya da kanser tedavisi için bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanan kişilerde risk artmıştır.
Deri kanserleri kanayan, büyüyen, görünümü değişen lezyonlar ve tam iyileşmeyen yaralar şeklinde belirti gösterebilir. Yüz ve dudak tutulumu oldukça fazladır ve ten renkli bir kabarıklıkla başlar. Sert kabarıklık veya bazen siğil görünümünde olabilir. Bu kabarıklık genişleyerek ilerlemiş evrede krater görünümlü bir kabarıklık haline dönüşebilir. Bu durum ihmal edilirse, kabarıklık kanayan açık bir yara haline gelmektedir.
Basal hücreli karsinom Deri kanserleri içinde en sık karşılaşılan tiptir. Açık tenli kişilerde daha sık görülür. Yüz, boyun, el sırtları gibi güneşe açık bölgelerde yerleşmekle birlikte vücudun diğer bölgelerinde de görülebilir. Yavaş seyirli olup 1 cm çapa ulaşması aylar ve yıllar içerisinde olabilmektedir. Ancak tedavi edilmez ise yara açılır üzeri kabuklanır, kemik ve sinirler başta olmak üzere deri altı dokulara yayılabilir.
Skuamöz hücreli karsinom da sıklıkla baş-boyun gibi güneş gören bölgelerde gelişir. BCC’e benzer ancak kabuklanma daha belirgindir. Tedavi edilmediği durumda deri altı dokulara ilerleyerek görüntüyü bozarlar. Ayrıca nadir de olsa lenf nodlarına veya diğer organlara metastaz yapabilirler.
Malin melanom Deri kanserleri arasında en ölümcül olanıdır. Melanosit adı verilen deriye koyu rengini veren maddeleri üreten hücrelerden köken almaktadır. Bu hücreler melanom hücrelerine dönüşünce kanserde siyah, kahverengi, ten rengi, gri, mavi, damarlanmaya bağlı kırmızı renk başta olmak üzere çeşitli renkler görülebilmektedir. Açık tenlilerde, aşırı güneş ışığına maruz kalanlarda, ailesinde melanom öyküsü ve çok sayıda düzensiz beni olanlarda melanom görülme riski artmıştır. Güneş gören bölgeler dışında avuç içi, ayak tabanı, tırnakların altı, ağız, genital bölgede gelişebilmektedir. Melanom deride aniden gelişebileceği gibi bir benin veya lekenin üzerinden de gelişebilir. Erken dönemde cerrahi olarak tedavi edilme şansı oldukça yüksektir.
Deri kanserlerinden korunmada en etkili yol güneşten korunmadır. Deri kanserlerinin tanısında ise en önemli nokta deri kanserinden şüphelenmektir. Sonrasında ise şüphelenilen lezyon çıkarılır ve patolojik inceleme yapılır. Erken dönemde tanı alan deri kanserlerinde cerrahi tedavi yeterlidir. Ancak özellikle erken dönemde yakalanamayan melanom olgularında lenfatik ve uzak metastaz olup olmadığı değerlendirilmelidir. Bu amaçla ileri görüntüleme yöntemleri kullanılır. İlerlemiş melanom olgularında kemoterapi, immünoterapi veya gen hedefli tedaviler önerilir. Kür sağlanan hastalarda belli aralarla ben takibi yapılmalıdır.